คุณแม่ตั้งครรภ์เบื่อกันหรือเปล่าที่นอกจากอาการแพ้ท้องแล้วก็ยังต้องเผชิญกับ “อาการตะคริวคนท้อง” อีก แถมที่น่ากวนใจมากที่สุดคือมาในช่วงเวลากลางดึก จนหลายครั้งก็ต้องจำใจตื่นขึ้นมาเพราะอาการปวดจนทำให้แทบไม่ได้นอนเลย แต่รู้หรือไม่ว่ามีวิธีแก้ตะคริวคนท้องที่ช่วยบรรเทาอาการได้เป็นอย่างดี ทั้งการดูแลตัวเอง และการใช้เทคนิคทางกายภาพบำบัดที่ปลอดภัยช่วยให้กล้ามเนื้อคลายลงได้ อย่ารอช้ามาเริ่มดูกันเลย!
อาการปวดเมื่อยทั่วไประหว่างตั้งครรภ์
ในช่วงเวลา 9 เดือนของการตั้งครรภ์นี้ คุณแม่หลายคนคงต้องเตรียมตัวเตรียมใจรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายครั้งใหญ่อยู่ไม่น้อย โดยเฉพาะเรื่องอาการปวดเมื่อยในหลายตำแหน่งที่ไม่ใช่เรื่องแปลกเลย ทั้งอาการปวดหลังจากการรับน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นและศูนย์ถ่วงร่างกายที่เปลี่ยนไป อาการปวดสะโพกเพราะมดลูกขยายไปกดเส้นประสาท อาการเจ็บเชิงกราน สุดท้ายบริเวณที่เกิดอาการได้มาที่สุดก็ต้องเป็นกันทุกคนคือ “อาการปวดขาและปวดน่องคนท้อง” จนกลายเป็นอาการตะคริวที่น่ากวนใจ นอกจากนี้ยังสามารถเกิดอาการปวดข้อเท้าเวลาเดินหรือยืนนานๆ ได้อีกด้วย
อาการตะคริวกินปัญหากวนใจคุณแม่ตั้งครรภ์
“ตะคริวคนท้อง” เป็นหนึ่งในอาการที่เจอบ่อยมากจนเป็นเรื่องปกติของคุณแม่ตั้งครรภ์ทุกคน โดยเฉพาะในช่วงไตรมาสที่สองและสาม ส่วนใหญ่อาการตะคริวคนท้องเกิดจากกล้ามเนื้อเกร็งตัวอย่างกะทันหัน ทำให้เกิดอาการปวดน่องอย่างรุนแรงและรวดเร็วจนต้องสะดุ้งตื่นทุกครั้ง ถึงแม้จะเกิดขึ้นเร็วมาเพียงไม่กี่วินาทีแต่ก็สามารถสร้างความเจ็บปวดจนขยับตัวได้ลำบาก หลังจากอาการปวดฉับพลันนั้นหายไปก็ยังคงรู้สึกได้ถึงความตึงและปวดค้างไปอีกสักพักใหญ่หลังจากตะคริวคลายตัวลงแล้ว
บริเวณที่ตะคริวคนท้องมักจะเกิดขึ้นได้บ่อยที่สุดก็คือ บริเวณน่องและเท้า เพราะเป็นส่วนที่รับน้ำหนักตัวที่มากขึ้น แต่บางครั้งก็ยังลามไปถึงต้นขาหรือหลังเท้าได้เช่นกัน การเกร็งตัวของกล้ามเนื้อบริเวณเหล่านี้ที่คุณแม่หลายคนต้องเจอมักเกิดในช่วงที่ยืน เดิน หรือเคลื่อนไหวเป็นเวลานาน และช่วงเวลาที่น่ารำคาญที่สุดคงเป็นตอนกลางคืนขณะนอนหลับ
ซึ่งอาการปวดน่องคนท้องที่เกิดขึ้นอาจเป็นเพราะการไหลเวียนเลือดที่ช้าลงเมื่ออยู่ในท่าพักหรือเหยียดขาไม่ถูกวิธี หรือแม้แต่ร่างกายขาดแร่ธาตุที่จำเป็น รวมไปถึงพฤติกรรมซ้ำๆ เดิมๆ บางอย่างที่เข้ามากระตุ้นให้เกิดอาการปวดน่องคนท้องได้บ่อยขึ้น
คุณแม่ตั้งครรภ์สามารถบรรเทาอาการตะคริวได้อย่างไร
โอกาสที่อาการตะคริวจะไม่เกิดขึ้นเลยคงยากมากๆ ดังนั้นเหล่าคุณแม่ควรเรียนรู้วิธีแก้ตะคริวคนท้องที่สามารถทำเองได้ง่ายๆ ที่บ้าน หรือเลือกทำหัตถการจากผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์เพื่อบรรเทาอาการและลดการเกิดตะคริวในอนาคต
1. Manual Therapy สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์
Manual Therapy คือ เทคนิคการนวดโดยนักกายภาพบำบัดผู้เชี่ยวชาญด้านกายวิภาค ซึ่งจะใช้มือในการนวดตามแนวกล้ามเนื้อ เพื่อคลายกล้ามเนื้ออย่างเหมาะสมกับสรีระของคุณแม่ตั้งครรภ์ พร้อมการยืดเหยียดกล้ามเนื้อทำให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้นและทำให้กล้ามเนื้อที่เกิดตะคริวผ่อนคลายลงได้อย่างตรงจุด นับว่าเป็นวิธีแก้ตะคริวคนท้องที่ง่ายและมีประสิทธิภาพสูง ยิ่งคุณแม่คนไหนเป็นตะคริวซ้ำๆ หรือมีอาการปวดน่องต่อเนื่องแล้วละก็ควรลองวิธีนี้จะดีต่อร่างกายที่สุด
2. Ultrasound คลายกล้ามเนื้อ
อีกหนึ่งวิธีแก้ตะคริวคนท้องที่น่าลองดูอย่างการทำ Ultrasound Therapy หรือ การใช้คลื่นเสียงเปลี่ยนเป็นความร้อนลึกเฉพาะจุด เพื่อช่วยคลายกล้ามเนื้อ ลดอาการปวด ลดอาการเกร็งของกล้ามเนื้อได้ โดยคลื่นอัลตราซาวน์นี้เป็นคลื่นเดียวกับที่ใช้ในการตรวจครรภ์ คุณแม่สบายใจได้ว่าปลอดภัยทั้งกับคุณแม่และลูกน้อยในครรภ์ ซึ่งจะเหมาะสำหรับคนที่มีอาการปวดตึงค่อนข้างมาก นวดคลายแล้วไม่ดีขึ้น
3. ประคบร้อน
อีกหนึ่งวิธีที่ง่ายและสามารถทำเองได้ที่บ้านคือ การประคบร้อน โดยจะใช้เป็นกระเป๋าน้ำร้อนหรือแผ่นประคบอุ่นวางที่น่องหรือบริเวณที่ตะคริวบ่อย วิธีแก้ตะคริวคนท้องนี้จะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือด ลดการเกร็งของกล้ามเนื้อ ทำให้ความปวดค่อยๆ ทุเลาลง แถมยังช่วยให้ร่างกายผ่อนคลายได้อีกด้วย แต่ก็ไม่ควรใช้ความร้อนที่สูงเกินไปและห้ามประคบนานเกิน 15–20 นาที เพราะอาจเกิดการระคายเคืองผิวหนังได้ นอกจากนี้ก็ไม่ควรประคบโดยตรงกับผิวหนังจึงควรใช้ผ้ารองก่อนวางกระเป๋าน้ำร้อนเพื่อความปลอดภัย
4. กายบริหารกล้ามเนื้อด้วยตัวเอง
การยืดเหยียดกล้ามเนื้อก็เป็นอีกหนึ่งวิธีแก้ตะคริวคนท้องได้เช่นกัน โดยสามารถทำก่อนนอนได้เลยเพื่อลดโอกาสการเกิดตะคริวตอนกลางคืน เพราะการยืดเหยียดจะไปกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและเสริมความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ซึ่งหากทำเป็นประจำก็จะช่วยลดความตึงและป้องกันการเกิดตะคริวซ้ำได้ด้วย
5. โยคะ
คุณแม่สายออกกำลังกายส่วนใหญ่คงจะเลือกวิธีแก้ตะคริวคนท้องด้วยการเล่นโยคะเบาๆ ในท่าที่เหมาะสมกับสรีระขณะตั้งครรภ์ ซึ่งการเล่นโยคะนั้นสามารถช่วยปรับสมดุลของกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวด ทำให้ร่างกายได้ผ่อนคลายก่อนนอนและลดโอกาสตะคริวได้จริง แถมยังช่วยปรับการหายใจให้เป็นจังหวะสม่ำเสมอ กระตุ้นระบบไหลเวียนเลือด ช่วยให้คุณแม่รู้สึกหลับสบายขึ้นด้วย
คุณแม่ตั้งครรภ์ต้องรู้! ก่อนตัดสินใจทำหัตถการ
วิธีแก้ตะคริวคนท้องก็มีให้เลือกทำค่อนข้างเยอะ แต่ที่น่าสนใจก็คงเป็น Manual Therapy ที่ถึงแม้จะเป็นวิธีที่ช่วยลดอาการตึงและปวดกล้ามเนื้อได้ดี แต่ก็มีข้อควรระวังที่คุณแม่ไม่ควรมองข้าม อย่างการเลือกรับบริการจากนักกายภาพบำบัดที่ไม่มีความเชี่ยวชาญมากพอ เพราะอาจกดจุดแรงเกินไปขณะนวดจนทำให้กล้ามเนื้อหรือเส้นเอ็นบาดเจ็บ หรือท่าทางในการกดและยืดกล้ามเนื้ออาจไม่เหมาะกับสรีระของแต่ละคน จนอาจเกิดอาการเจ็บมากขึ้นแทน ดังนั้นควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนตัดสินใจใช้วิธีนี้
สรุป
สุดท้ายแล้วอาการตะคริวคนท้องก็เป็นสิ่งที่คุณแม่หนีไม่พ้น แต่ก็ใช้ว่าจะไม่มีวิธีแก้ตะคริวคนท้องให้อาการทุเลาลงได้เลยซะทีเดียว ซึ่งในหลายๆ วิธีก็ช่วยได้ในระยะสั้นหรือบางวิธีที่สามารถช่วยได้ในระยะยาวแถมยังเป็นการลดโอกาสเกิดซ้ำได้อีกอย่าง การทำ Manual Therapy สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ ในโปรแกรม Recover Mom-to-be ที่ The Recover Clinic
FAQ เกี่ยวกับอาการตะคริวคนท้อง
คนท้องเป็นตะคริวบ่อย ๆ จะส่งผลเสียต่อลูกในครรภ์ไหม
อาการตะคริวคนท้องเป็นเรื่องปกติที่จะเกิดขึ้นได้กับคุณแม่ตั้งครรภ์ เพราะตะคริวคนท้องเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของร่างกายของแม่หรือการขาดแร่ธาตุ จึงไม่ได้ส่งผลเสียโดยตรงต่อลูกในครรภ์แม้แต่น้อย แต่คุณแม่ควรดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมเพื่อลดอาการตะคริวที่อาจเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อและเลือกใช้วิธีแก้ตะคริวคนท้องอย่างเหมาะสมเพื่อให้อาการดีขึ้นได้โดยไม่กระทบต่อลูกในครรภ์
อาหารอะไรช่วยลดอาการปวดน่องคนท้อง?
อีกหนึ่งต้นเหตุหลักของการปวดน่องคนท้องคือ การขาดแร่ธาตุสำคัญอย่างแมกนีเซียมและแคลเซียม เพราะแร่ธาตุเหล่านี้จะช่วยให้กล้ามเนื้อทำงานได้ดี ลดโอกาสกล้ามเนื้อเกร็งหรือเกิดตะคริวบ่อยๆ ซึ่งอาหารที่ควรเลือกรับประทานให้เพียงพอก็มีหลายอย่าง เช่น กล้วย มันเทศ ผักใบเขียว ผลไม้สุกๆ อีกทั้งควรดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อให้เซลล์ในกล้ามเนื้อทำงานได้เป็นปกติ
อาการตะคริวคนท้องรุนแรงแค่ไหนถึงต้องพบแพทย์?
หากอาการตะคริวคนท้องรุนแรงมากถึงขั้นไม่สามารถขยับตัวได้ มีอาการเกิดขึ้นนานกว่าปกติหลายชั่วโมง หรือเกิดอาการตะคริวคนท้องถี่จนรบกวนการใช้ชีวิต ก็ควรปรึกษาแพทย์เพื่อประเมินความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนของปัญหาอื่นที่อาจเกิดขึ้นได้เช่นกัน
Ref.
